Bu yazı, daha önce yapılmış bir uyarının
unutuldukça yeniden hatırlatılmasıdır.
Türk tarihi bu milleti iki kez açık açık uyardı.
Gizlemeden, yumuşatmadan.
Üçüncüsü gelmeden önce.
Yaklaşık bin üç yüz yıl önce Bilge Kağan milletine seslendi.
Ne düşmanı anlattı ne savaşı.
Okun yaydan çıkmasını, kılıcın kından çekilmesini değil;
milletin kendi hâlini anlattı.
“Tatlı sözle yaklaştırırlar” dedi.
Bu söz düşmana dair değildir.
Bu söz, insanın zaafına dairdir.
Çünkü milletler zorla değil,
önce ikna edilerek çözülür.
Önce sözlere inanır, sonra buna alışır.
En sonunda da olan biteni kavradığını sanırken
asıl tehlikeyi gözden kaçırır.
Bilge Kağan gerçeği saklamadı:
Biz kılıçla yenilmedik.
Biz dikkatimizi kaybettik.
Bu bir yenilgi itirafı değil,
bir devlet muhasebesidir.
Ve milletine açıkça hesap sordu:
“Tokken açlığı düşünmedin.”
Yani şunu söyledi:
Bugün iyi olan, yarını umursamadı.
“Bana bir şey olmaz” diyenler çoğaldı.
Rahatlık aklı bastırdı,
refah tedbiri unutturdu.
Devletler tam da böyle gider.
Bir günde yıkılmaz.
Bir darbeyle, bir işgalle çökmez.
Sessizce çözülür.
Gürültüyle değil, kabullenerek.
Kabullenmek sadece bireyin zaafı değildir.
Sistemler de buna sürüklenir.
Kurumlar yavaşlar, denetim gevşer.
Sorumluluk bulanıklaşır.
Hiçbir şey bir anda çökmez.
Her şey, olması gerekenden biraz daha kötüye
razı gelinerek dağılır.
İşte çöküşler böyle başlar.
Bilge Kağan’ın en ağır uyarısı da buradadır:
Bazıları Türk adını bırakıp başkasının yoluna girdi.
Bu bir isim meselesi değildir.
Bu bir dil meselesi değildir.
Bu bir aidiyet meselesidir.
Kime benzediğini unutan,
kim olduğunu da zamanla unutur.
Bu sözlerden sonra tarih durmadı.
Uyarılar dikkate alınmadı.
Boylar arasındaki çözülme derinleşti.
Devlet, dış saldırıdan önce içeriden zayıfladı.
Göktürk Kağanlığı büyük bir savaşla değil,
bağlılığın çözülmesiyle dağıldı.
Tarih burada notunu düştü:
Uyarıdan sonra değişmeyen millet,
kaderini de değiştiremez.
Aradan yüzyıllar geçti.
Devletler kuruldu, devletler yıkıldı.
Ama bu zaaf ortadan kalkmadı.
Sadece biçim değiştirdi.
Aynı uyarı, bu kez başka bir çağda tekrarlandı.
Bu yüzden Mustafa Kemal Atatürk,
20 Ekim 1927’de Gençliğe Hitabe’yi yazdı.
Bu metin bir hatıra değildir.
Bir nostalji hiç değildir.
Bu metin bir alarmdır.
Atatürk “şöyle olursa” demedi.
“Olabilir” dedi.
İktidar sahipleri gaflet içinde olabilir dedi.
Hatta hıyanet içinde olabilir dedi.
Millet yorgun düşebilir,
umutsuzluğa kapılabilir dedi.
Bu sözler ağırdır.
Çünkü hafif uyarılar hafif zamanlar içindir.
Bu milletin zamanı ağırdır.
Atatürk’ün yaptığı şey şuydu:
Bilge Kağan’ın uyarısını modern çağa çevirdi.
Taşa kazınan sözü,
milletin vicdanına emanet etti.
İkisi de aynı noktada durur:
Tehlike dışarıdan gelmez.
Tehlike, alışkanlık hâline gelen ihmalle başlar.
Bu noktadan sonra mesele cehalet değil, kabuldür.
İnsanlar susmaya alışır.
Yanlışı görüp “bana ne” demeyi normalleştirir.
Haksızlığı kanıksar,
yanlışın sürekliliğine itiraz etmez olur.
İşte tam o anda tarih yeniden işlemeye başlar.
Çünkü tarih bağırmaz.
Uyarır.
Ve uyarılar ciddiye alınmadığında susar.
Devletler düşerken alkış kopmaz.
Milletler kaybolurken siren çalmaz.
Her şey yerindeymiş gibi görünür.
Ta ki bir sabah uyanıp
hiçbir şeyin yerinde olmadığını anlayana kadar.
Bu yazı kimseye parmak sallamaz.
Ama şunu açıkça söyler:
Uyarılar yapıldı.
Hem de en yüksek yerden.
Bilge Kağan uyarıyı taşa kazıdı.
Atatürk uyarıyı millete emanet etti.
Farkında mısın,
yoksa sıranı mı bekliyorsun?
İki uyarı, tek soru:
Anlıyor muyuz..
Çetin Ay
BWA BAŞKANI
