YA ÜRETECEĞİZ, YA FAKİRLEŞECEĞİZ
Çetin Ay ile Özel Röportaj
Uluslararası İş İnsanı, BWA Başkanı
Soru:
Sayın Çetin Ay, dünya ekonomisinin tarihi bir krizden geçtiğini görüyoruz. Sizce bu süreç geçici mi, yoksa kalıcı bir dönüşümün başlangıcı mı?
Çetin Ay:
Bu artık geçici bir kriz dalgası değil.
Dünya yeni bir ekonomik savaş dönemine girmiş durumda.
Enerji, gıda ve finans araçları bugün açıkça küresel rekabetin ve baskının araçları hâline gelmiş durumda.
Büyük güçler, başka ülkelerin zenginliklerine el uzatmayı doğrudan politika hâline getiriyor.
Türkiye’nin de bu süreci dikkatle izleyerek doğru ve kararlı bir yol belirlemesi gerekiyor.
Soru:
Türkiye açısından bu gelişmelerin nasıl riskleri var?
Çetin Ay:
Türkiye’nin önünde çok net iki yol var:
Ya güçlü ve üretken bir Türkiye olacağız,
ya da her geçen gün daha da fakirleşen bir tüketim toplumu hâline geleceğiz.
Bugün halkımızın en çok sorduğu soru şu:
“Neden her gün zam geliyor? Neden alım gücümüz sürekli azalıyor?”
Bunun temel nedeni gayet açık:
Türkiye hâlâ yeterince üretmiyor.
Ayrıca güçlü ve sürdürülebilir bir ekonomik bağımsızlık politikası da uygulanmıyor.
Soru:
Bu noktaya nasıl gelindi? Dünyada neler değişti?
Çetin Ay:
Pandemi döneminde tedarik zincirleri çöktü.
Ardından Rusya-Ukrayna savaşı enerji ve gıda fiyatlarını fırlattı.
Bugün de Batılı ülkeler faiz politikaları yoluyla gelişmekte olan ülkeleri ciddi şekilde sıkıştırıyor.
Böyle bir dünyada Türkiye kendi yolunu çizmek zorunda.
Ekonomik bağımsızlık olmadan siyasi bağımsızlığın da korunamayacağı bir dönemden geçiyoruz.
Türkiye’nin hâlâ tarımdan otomotive, teknolojiden ilaca kadar pek çok alanda dışa bağımlılığı devam ediyor.
Bu sürdürülemez bir yapı ve milletimizin sofrasını doğrudan etkileyen bir risk.
Soru:
Çözüm için hangi adımları öneriyorsunuz?
Çetin Ay:
Bu konuda tavrım net: Türkiye mutlaka bir Milli Üretim Seferberliği başlatmalıdır.
Bu seferberlik dört temel adım üzerine inşa edilmeli.
Birincisi, tarımda devrim gerekiyor.
Türkiye kendi gıdasını üretmeden tam bağımsız olamaz.
Çiftçimizin desteklenmesi ve üretimin artırılması şart.
İkincisi, enerjide yerli kaynaklara yatırım yapılmalı.
Güneş, rüzgâr, doğal gaz gibi kaynaklara yönelmek zorundayız.
Enerjide dışa bağımlılık en ağır ekonomik faturayı getirir.
Üçüncüsü, teknolojide üretim hamlesi başlatmalıyız.
Savunma sanayisinde elde ettiğimiz başarıyı şimdi diğer stratejik sektörlere taşımamız gerekiyor.
Dördüncüsü, Anadolu’nun üretim gücünü ayağa kaldırmalıyız.
Küçük ve orta ölçekli işletmeleri devlet desteğiyle büyütmek şart.
Anadolu’nun her köşesinde üretim yapan her vatandaşa doğrudan destek verilmelidir.
Bütün bunların temelinde ise şu bilinç yer almalı:
Türkiye, tüketim toplumu değil; üretim kültürünü yeniden güçlendiren bir millet olmalıdır.
Soru:
Milli Üretim Seferberliği çağrınızı biraz daha açabilir misiniz?
Çetin Ay:
Bu çağrı bugün Türkiye için acil bir ihtiyaçtır.
Bu bir parti ya da ideoloji meselesi değildir.
Bu doğrudan Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik ve sosyal istikrarını ilgilendiren bir meseledir.
Devlet, sanayici, çiftçi, işçi, memur — toplumun tüm kesimlerinin el ele vereceği büyük bir kalkınma hamlesine ihtiyaç duyuyoruz.
Bu süreçte sadece büyük holdingler değil, Anadolu’daki küçük üreticiler de bu kalkınmanın önemli aktörleri olmalıdır.
Paramızın değerini faiz kararları değil; üretim gücümüz ve alın terimiz belirleyecektir.
Bağımsız Türkiye’nin yolu, ancak bağımsız bir ekonomiden geçer.
Soru:
Son olarak Türk halkına iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?
Çetin Ay:
Bugün dünyada ayakta kalan ülkeler, parası bol olanlar değil; üretim gücü yüksek olanlardır.
Küresel ekonomik savaşın kazananları, milletine ürettirebilen liderler olacaktır.
Ben Türk milletine güveniyorum.
Bu millet üretirse her türlü zorluğun üstesinden gelir.
Ancak üretmeden, ithalat bağımlılığı ile devam edersek; çocuklarımıza ağır bir ekonomik ve sosyal fatura bırakırız.
Şimdi bir karar anındayız:
Ya üreteceğiz, ya fakirleşeceğiz.
Ben üretimden, emeğin ve alın terinin değerinden yanayım.
Ve bu mücadelede Türk milletinin yanında yürümeye devam edeceğim.
Anahtar kelime : Çetin Ay
UBA HABER MERKEZİ
